Weekly #22: Rusland scherpt nucleaire doctrine aan
Weekly #22: Rusland scherpt nucleaire doctrine aan
Hoeveel rode lijnen zal het Westen nog passeren?
In een wereld waarin onzekerheid en verandering de enige constante lijken, blijft de menselijke zoektocht naar controle en zekerheid centraal staan. Of het nu gaat om geopolitieke verhoudingen, energievoorziening, economische systemen of zelfs ons evolutionaire verleden, telkens weer proberen we grip te krijgen op de complexe dynamiek van onze tijd. Deze Weekly belicht verschillende aspecten van die worsteling, en verkent hoe we proberen zekerheid te vinden in een onvoorspelbare realiteit.
Rusland heeft zijn militaire doctrine aangescherpt in reactie op de toenemende dreiging van Oekraïne en de NAVO. Door explicieter te dreigen met kernwapens trekt Poetin een nieuwe grens in het geopolitieke landschap, hopend dat dit afschrikwekkend genoeg zal zijn om verdere escalaties te voorkomen. Maar hoe effectief is controle in een wereld waar elk besluit de menselijke beschaving in gevaar kan brengen?
Europa staat ondertussen voor een ander soort uitdaging: de energievoorziening. Door de dreiging van Houthi-rebellen in de Rode Zee kan minder vloeibaar gas uit Qatar worden geïmporteerd, wat Europa mogelijk dwingt om opnieuw afhankelijk te worden van Russisch gas. Ondanks de ambities om onafhankelijk en duurzaam te worden, blijkt energiezekerheid moeilijk te waarborgen in een wereld van geopolitieke spanningen.
Ook economisch zien we dat de strijd om controle voortduurt. Warmtenetten blijken zonder overheidssteun vaak niet rendabel, wat leidt tot een systeem waarin overheidsdwang noodzakelijk is. Dit roept vragen op over de houdbaarheid van economische modellen die afhankelijk zijn van subsidies. Tegelijkertijd zien we in de luxe horlogemarkt een andere reactie op onzekerheid: de vlucht naar tastbare waarde. Rolex-horloges zijn tweedehands zelfs duurder dan nieuwe, wat laat zien dat mensen zekerheid zoeken in tastbare goederen wanneer het financiële systeem wankelt.
Onze poging om controle te krijgen over ons gedrag en onze samenleving wordt ook gecompliceerd door onze evolutie. Hoewel wij mensen complexe technologieën en samenlevingen hebben ontwikkeld, worden we nog steeds beïnvloed door instincten en gedragingen die we delen met chimpansees en bonobo’s. Deze evolutionaire erfenis beperkt ons vermogen om ons volledig bewust aan te passen aan de snel veranderende moderne wereld.
Tot slot blikken we in deze nieuwsbrief terug op het werk van Willem Oltmans, een journalist die vaak buiten de gevestigde kaders dacht en ons daarmee uitdaagde om kritisch na te denken over onze pogingen om grip te krijgen op de werkelijkheid. Oltmans herinnert ons eraan dat de zoektocht naar controle en zekerheid in een complexe wereld niet alleen technologische of economische oplossingen vereist, maar vooral moed vraagt: de moed om kritisch te reflecteren op de geopolitieke rol van de VS in de wereld en onze eigen zekerheden ter discussie te stellen.
De rode draad door al deze onderwerpen is de menselijke drang om controle uit te oefenen in een steeds complexere wereld. Of het nu gaat om politiek, energie, economie of ons eigen gedrag, telkens proberen we grip te krijgen op een werkelijkheid die zich voortdurend aan onze verwachtingen onttrekt. Misschien is het niet de controle zelf die ons zal redden, maar ons vermogen om onzekerheid te omarmen en onze aanpak keer op keer aan te passen. In die zin is de zoektocht naar controle niet zozeer een einddoel, maar een reis die ons steeds opnieuw uitdaagt om flexibel, kritisch en reflectief te blijven.
Geopolitiek
Rusland scherpt nucleaire doctrine aan
Minder vloeibaar gas uit Qatar door gevaar Rode Zee
Geld & Economie
Energietransitie: De klimaatdwang van collectieve warmtenetten
Deze drie signalen zijn kenmerkend voor banken die omvallen
Nog steeds boekhoudkundige miljardenverliezen voor banken
Vlucht naar tastbare zaken: Rolex gaat zelf tweedehands horloges aanbieden
Maatschappij & Cultuur
Wat we niet zien in de spiegel
Oltmans: de vooruitziende journalist
Grondwet in de VS opzij gezet voor censuur
Video’s en grafieken
Hongarije: “Iedereen doet zaken met Rusland, maar alleen wij zijn er transparant over”
John Catsimatidis: “Olie is oneindig, de aarde maakt olie”
Recessie aanstaande in de VS? Scherpe daling banengroei
Academische wereld gedomineerd door Democraten-stemmers
Abonneren?
Wilt u ook voorsprong door kennis? Vul dan hieronder uw e-mailadres in en klik op de gele ‘Subscribe’ knop om te abonneren en deze updates te blijven volgen.
Toegang tot de wekelijkse update van Boon & Knopers kost €9,95 per maand of €99,95 per jaar.
Bent u al abonnee van Geotrendlines, dan kunt u de volledige update lezen door op ‘Sign in’ te klikken en vervolgens het e-mailadres in te vullen waarmee u een account heeft op Geotrendlines. Abonnees hebben al toegang en hoeven dus niet op de ‘Subscribe’ knop te klikken. Heeft u als abonnee toch problemen met inloggen? Stuur dan een e-mail naar info@boonknopers.com.
Geopolitiek
Rusland scherpt nucleaire doctrine aan
President Vladimir Poetin gaf deze week een toelichting op de aangepaste nucleaire doctrine van Rusland, waarmee de drempel voor gebruik van kernwapens significant wordt verlaagd. In een toespraak voor de Russische Veiligheidsraad benadrukte Poetin dat deze veranderingen nodig waren vanwege nieuwe militaire bedreigingen voor Rusland en haar bondgenoten.
Enkele weken geleden schreven we al over de geplande aanpassing van de nucleaire doctrine, in reactie op de Oekraïense aanvallen op Russisch grondgebied en tegen de achtergrond van mogelijke inzet van langeafstandsraketten door Oekraïne, waar NAVO-landen overigens nog geen goedkeuring voor hebben gegeven.
Volgens de nieuwe doctrine kan Rusland voortaan ook kernwapens inzetten als een niet-kernwapenstaat Rusland aanvalt en het daarin gesteund wordt door een ander land dat wel over kernwapens beschikt. Poetin waarschuwde dat als westerse mogendheden een andere staat ondersteunen bij een grote aanval op Rusland, zij ook verantwoordelijk worden gehouden en doelwit kunnen zijn. Eerder verklaarde Poetin dat ook de Verenigde Staten zich van dat risico bewust moeten zijn.
Ook wanneer Rusland betrouwbare informatie ontvangt over een grootschalige luchtaanval - uitgevoerd met gevechtsvliegtuigen, kruisraketten, hypersonische raketten of drones - kan het daarop volgens de nieuwe doctrine antwoorden met inzet van kernwapens.
Tot slot verklaarde Poetin dat ook een aanval tegen Wit-Rusland kan leiden tot inzet van kernwapens en dat de nucleaire doctrine is aangepast in afstemming met Wit-Rusland. Deze bondgenoot van Rusland heeft eind augustus een mobilisatie afgeroepen en heeft troepen en materieel bij de grens met Oekraïne gestationeerd, als voorbereiding op een mogelijke oorlog.
De timing van deze herziening van de Russische nucleaire doctrine valt samen met het bezoek van de Oekraïense president Zelenski aan de Verenigde Staten, waar hij een ‘overwinningsplan’ presenteerde op basis van onder andere inzet van langeafstandswapens door Oekraïne. Poetin oefent daarmee druk uit op het Westen om verdere escalaties te voorkomen.
De vraag is of het Westen deze rode lijn van Rusland zal respecteren. De Amerikaanse president Biden heeft onlangs verklaard dat er nog geen veranderingen zijn in het Amerikaanse beleid, ondanks de Oekraïense verzoeken. Ondertussen roepen regeringsleiders en ministers van verschillende landen bij de Verenigde Naties op tot een staakt het vuren en een terugkeer naar de onderhandelingstafel.
Lees meer:
Poetin's waarschuwing aan de NAVO (7 maart 2018)
Rusland en het Westen voeren ideologische strijd om Oekraïne (9 oktober 2022)
Frank Knopers: 'Westerse wereld heeft Rusland onderschat' (7 december 2023)
Waarom Rusland niet zal verliezen in Oekraïne (26 januari 2024)
Vučić: 'Er is weinig tijd om oorlog Oekraïne te stoppen' (31 mei 2024)
Minder vloeibaar gas uit Qatar door gevaar Rode Zee
Voorheen passeerden maandelijks tientallen schepen de Bab al-Mandab-zeestraat richting de Rode Zee en het Suezkanaal, maar door aanvallen van de Houthi-rebellen uit Jemen is dit aantal sinds begin dit jaar aanzienlijk gedaald. Kwetsbare schepen met vloeibaar gas (LNG) varen nu om Afrika heen richting Europa, wat leidt tot hogere transportkosten en beperkte aanbodopties voor kopers. Dit heeft de wereldwijde LNG-markt steeds meer gefragmenteerd.