Weekly #26: Bretton Woods III: Nieuwe uniforme waardestandaard (Deel 3)

Naar een nieuwe wereldwijde balans, hoe ziet de multipolaire wereld eruit?

Al eeuwenlang domineert het Westen de wereldeconomie en internationale politiek. Waar vroeger kolonialisme en directe uitbuiting van landen en volkeren de belangrijkste middelen waren om deze machtspositie te handhaven, is de overheersing vandaag de dag subtieler, maar niet minder krachtig. De basis van deze moderne vorm van controle ligt in het wereldwijde geldsysteem, waarin de overwaardering van de Amerikaanse dollar een centrale rol speelt.

Controle over energiebronnen, arbeid en grondstoffen is vandaag de dag van vitaal belang voor het behoud van welvaart en macht in het Westen, zo constateerden we in het eerste deel van deze serie. Dit heeft de mondiale geopolitieke verhoudingen van de afgelopen vijfhonderd jaar in sterke mate vormgegeven. De laatste tweehonderd jaar draaide de westerse dominantie met name om energie. Niet alleen de productie ervan, maar ook de controle over distributie. Vanuit deze analyse kunnen we verklaren waarom de Verenigde Staten zich bemoeien met de Europese energievoorziening, waarom Rusland wordt tegengewerkt door met name de Verenigde Staten en waarom de BRICS-landen nu een alternatief voor de dollar willen creëren.

In het tweede deel van deze serie presenteerden we een scenario voor de herwaardering van goud en olie, die zal leiden tot een devaluatie van de Amerikaanse dollar. We legden uit dat het dollarsysteem afgelopen decennia dominant kon blijven door een ingenieus uitgevoerde - maar voor niet-westerse landen zeer ongunstige - onderwaardering van zowel goud als olie. Zodra aan die onderwaardering een einde komt, zullen de Verenigde Staten hun dominante positie in de wereld verliezen en zal de rijkdom aan grondstoffen in de rest van de wereld weer op waarde geschat worden. We legden uit waarom olieproducerende landen de sleutel in handen hebben om het huidige dollarsysteem te veranderen en de overwaardering van de dollar te beëindigen.

Maar wat betekent het precies als de structurele overwaardering van de dollar binnen het huidige internationale monetaire en financiële systeem stopt? In dit derde en afsluitende deel schetsen we de contouren van de toekomstige wereldorde, waarin alle valuta weer op gelijke voet staan en de dollar niet langer de rol van wereldreservemunt vervult. Na een lange periode van Amerikaanse dominantie volgt onvermijdelijk het verval, hetzelfde lot dat ten deel viel aan andere wereldrijken uit de geschiedenis.

We schetsen deze nieuwe wereldorde langs het spectrum van de lens waarmee we naar de wereld kijken: geld, geopolitiek en maatschappij, met uiteindelijk een hernieuwde rol voor goud en, zoals we betogen, waarschijnlijk ook Bitcoin. In deze analyse bespreken we ook uitgebreid de BRICS bijeenkomst die deze week werd gehouden in het Russische Kazan.

Abonneren?

Wilt u ook voorsprong door kennis? Vul dan hieronder uw e-mailadres in en klik op de gele ‘Subscribe’ knop om te abonneren en deze updates te blijven volgen.

Toegang tot de wekelijkse update van Boon & Knopers kost €9,95 per maand of €99,95 per jaar.

Bent u al abonnee van Geotrendlines, dan kunt u de volledige update lezen door op ‘Sign in’ te klikken en vervolgens het e-mailadres in te vullen waarmee u een account heeft op Geotrendlines. Abonnees hebben al toegang en hoeven dus niet op de ‘Subscribe’ knop te klikken. Heeft u als abonnee toch problemen met inloggen? Stuur dan een e-mail naar info@boonknopers.com.

Bretton Woods III: Naar een nieuwe wereldorde (Deel 3)

Inleiding

De rol van de dollar als reservevaluta werd in 1944 geformaliseerd in het Bretton Woods-verdrag. De dollar werd gekoppeld aan goud voor $35 per ounce, deelnemende landen koppelden de waarde van hun valuta aan de dollar. Het Internationaal Monetair Fonds werd opgericht om te grote koersschommelingen en onevenwichtigheden in de handelsbalansen te kunnen corrigeren. De Wereldbank werd opgericht om de landen die in puin lagen weer van een economische impuls te kunnen voorzien. De stemverhoudingen in beide instituten waren zeer gunstig voor de VS. Met een door oorlog verzwakt Europa hadden de Amerikanen het destijds monetair en economisch gezien voor het zeggen.