Weekly #4: Obligaties of goud, wat is een betere hedge?
Weekly #4: Obligaties of goud, wat is een betere hedge?
Meer rendement en minder risico met goud dan met obligaties. Verder een update over de ontwikkelingen in Georgië en de handelsoorlog met China.
Inleiding
Terwijl geopolitieke spanningen in de wereld toenemen met nucleaire oefeningen van Rusland nabij Oekraïne en oefeningen van China in de buurt van Taiwan, probeert de EU een nieuwe kleurenrevolutie te bewerkstelligen in Georgië. Waarom gebeurt dit en wat zegt dit over de EU?
Verder in deze update: Goud als nieuwe veilige haven (beter dan obligaties), een interessante column van Jeroen Blokland over goud en Bitcoin in de beleggingsportefeuille en onze analyse over de potentie van zilver na de grote koersstijging van afgelopen weken. Ook laten we zien dat een wereldwijde invoering van CBDC nog geen uitgemaakte zaak is.
Onderwerpen:
Obligaties of goud, wat is een betere hedge?
Jeroen Blokland over goud, Bitcoin en aandelen
Dreigende taal van EU-commissaris aan Georgische premier zorgt voor opschudding
Europa isoleert zichzelf met ‘Democracy Shield’
CBDC? Weg ermee! Amerikaans wetsvoorstel verbiedt digitale dollar
Succes Houthi's: nieuwe zeedoctrine
Protectionisme in de VS in hogere versnelling
Zilver maakt comeback?
Kaja Kallas: ‘We moeten Rusland opbreken’ (video)
Jeffrey Sachs over Julian Assange (video)
Wilt u ook voorsprong door kennis? Vul dan hieronder uw e-mailadres in om te abonneren en deze updates te blijven volgen. Ontvangt u de Geotrendlines nieuwsbrief al? Dan kunt u met dat e-mailadres inloggen om de eerste vier updates van Boon & Knopers gratis te lezen.
Obligaties of goud, wat is een betere hedge?
Afgelopen decennia volgde de financiële wereld bijna unaniem het mantra dat obligaties veilig zijn en dat ze een beleggingsportefeuille met aandelen kunnen beschermen bij dalende aandelenkoersen. Vandaar dat veel vermogensbeheerders nog altijd een zogeheten 60/40 portefeuille volgen, met 60 procent in aandelen en 40 procent in een mix van obligaties.
Deze beleggingsmix heeft echter zijn beste tijd gehad. De lange trend van dalende rentes is omgekeerd en de inflatie is de laatste jaren sterk toegenomen, waardoor obligaties al lang niet meer waardevast zijn. Sterker nog, obligaties met lange looptijden hebben in iets meer dan twee jaar tijd tientallen procenten van hun marktwaarde verloren. Dit zet het vertrouwen in de soliditeit van bankbalansen en het rendement van beleggingsfondsen onder druk.
Ondertussen wint goud aan populariteit als veilige haven. Geldontwaarding, toenemende geopolitieke spanningen en centrale banken die weer volop goud kopen stuwen de goudprijs naar recordhoogte. Zodanig dat goud vanaf 1973 tot nu meer rendement opleverde dan Amerikaanse staatsleningen. Volgens berekeningen van Bloomberg steeg de waarde van een dollar belegd in goud in deze periode van 51 jaar naar $2.314, terwijl een dollar in de Bloomberg Treasury Index in dezelfde periode was gestegen tot $2.142.
Dan blijft het argument over dat obligaties minder volatiel zijn dan goud, maar ook op dat gebied is de wereld de afgelopen decennia veranderd. Zoals onderstaande grafiek laat zien is goud nu voor het eerst in 45 jaar minder volatiel dan Amerikaanse staatsobligaties. Dit is berekend op basis van de neerwaartse koersbewegingen van beide beleggingscategorieën op basis van een voortschrijdend gemiddelde van zeven jaar. Met andere woorden, de afgelopen zeven jaar was het neerwaarts risico van goud kleiner dan dat van Amerikaanse staatsleningen, zoals onderstaande grafiek laat zien. Ook dit argument om vast te houden aan obligaties heeft dus aan kracht verloren.
Vooral de laatste jaren zijn de marktomstandigheden voor obligaties aanzienlijk verslechterd. De rente is weliswaar gestegen, maar door de hoge inflatie is het daadwerkelijke rendement nog altijd negatief. Tegelijkertijd zijn er steeds meer zorgen over de houdbaarheid van de staatsschulden, want die zijn de afgelopen jaren in veel landen sterk opgelopen. Het vertrouwen in de overheidsfinanciën staat daardoor onder druk, vooral in de Verenigde Staten waar de regering vooral kortlopend financiert en als gevolg daarvan de rentelasten op de staatsschuld in twee jaar tijd zag verdubbelen.
Zoals we in ons boek Van Goud tot Bitcoin! schrijven hebben staatsobligaties binnen ons huidige financiële systeem de rol van goud overgenomen. Ze vormen het fundament van bankbalansen en worden door marktpartijen vanwege hun risicovrije status gebruikt als onderpand in financiële transacties. Maar hoe verhouden deze twee veilige havens zich tot elkaar? Onderstaande grafiek laat de waardeontwikkeling van langlopende Amerikaanse staatsleningen zien, maar dan gemeten in goud. Een bloedbad…
Beleggers die hun vermogen willen beschermen en nog steeds een significant gedeelte staatsobligaties in hun portefeuille hebben kunnen hopen dat het goed komt… of actie ondernemen en hun beleggingsportefeuille aanpassen aan de veranderende marktomstandigheden.
Lees meer:
Het gevaar van een traditionele beleggingsportefeuille (29 juni 2020)
Wat voegt goud toe aan een beleggingsportefeuille? (20 september 2023)
Jeroen Blokland over goud, Bitcoin en aandelen
Een beleggingsportefeuille inrichten met alternatieve assets als goud en Bitcoin is niet voor iedereen weggelegd. Ook in de traditionele wereld van vermogensbeheer kan het moeilijk zijn een partij te vinden die deze inmiddels bewezen alternatieven serieus overweegt. Sinds kort bestaat er echter een nieuw beleggingsfonds, dat het beste van twee werelden combineert.
Jeroen Blokland, voormalig hoofd Multi-Asset van vermogensbeheerder Robeco, startte eind vorig jaar het Blokland Smart Multi-Asset Fund, met een mix van kwaliteitsaandelen, goud en Bitcoin. Omdat we zijn visie op goud en Bitcoin onderschrijven en omdat zijn nieuwe fonds bijzonder veel gelijkenis vertoont met onze Geotrendlines modelportefeuille delen we in deze update de nieuwste column van Jeroen Blokland, waarin hij zijn verwachtingen voor goud en Bitcoin deelt en vanuit een originele invalshoek een perspectief geeft op het opwaartse potentieel van deze beleggingen. Hieronder een passage uit zijn column:
“Ik verwacht dat de (relatieve) prijsontwikkeling van goud, veroorzaakt door een structurele herbalancering van traditionele beleggingsportefeuilles met alleen maar aandelen en obligaties, zorgt voor een soort van impliciete goudstandaard. En het mooie is, ook hier heb je geen overdreven pessimistisch wereldbeeld of een gigantische toename in geopolitieke spanningen voor nodig. Dat is overigens iets anders dan veronderstellen dat alles ‘koek en ei’ is.
Hoe gaat dat in zijn werk? Neem de totale marktwaarde van alle obligaties die zijn opgenomen in de Bloomberg Aggregate Bond Index, een van de toonaangevende obligatie-indices met daarin een grote verscheidenheid aan obligaties wereldwijd. Die bedraagt momenteel iets van 65.000 miljard. Daar zitten overigens niet alle obligaties in die uitgegeven zijn, maar wel de meest gangbare en liquide. Tegenover die marktwaarde van obligaties staat een huidige marktwaarde van goud van bijna USD 18.000 miljard. Met andere woorden, de waarde van goud is ongeveer een kwart van de marktwaarde van alle obligaties in de Bloomberg Index.
Stel nu dat de marktwaarde van goud verdubbelt – iets wat ik in de komende, pak 'm beet, vijf jaar niet uitsluit – en die van obligaties blijft onveranderd. Dan staat tegenover elke dollar aan schuld niet een kwart, maar een halve dollar aan goud. Die relatieve waardestijging van goud kun je zien als een soort marktgedreven, impliciete vorm van een goudstandaard.”
Klik hier of op bovenstaande knop om de volledige column te lezen op Geotrendlines (geen betaalmuur).
Wilt u meer weten over het Blokland Smart Multi-Asset Fund? Klik dan op deze link of stuur een e-mail naar Jeroen Blokland: jeroen@bloklandfund.com.
Dreigende taal van EU-commissaris aan Georgische premier zorgt voor opschudding
De premier van Georgië, Irakli Kobakhidze, heeft onthuld dat een Europese commissaris hem bedreigde met een verwijzing naar een moordaanslag op Robert Fico, de premier van Slowakije. Deze bewering kwam aan het licht tijdens een officiële verklaring van Kobakhidze, waarin hij sprak over buitenlandse druk op zijn regering.
Volgens Kobakhidze werd hij tijdens een telefoongesprek met een niet nader genoemde EU-commissaris gewaarschuwd over de mogelijke consequenties van zijn politieke keuzes. "De commissaris somde op welke maatregelen westerse politici zouden kunnen nemen als we niet toegeven aan hun eisen", aldus Kobakhidze. Hij noemde hierbij het voorbeeld van Robert Fico, de Slowaakse premier die onlangs een aanslag ternauwernood overleefde.
De Georgische premier benadrukte dat hij regelmatig wordt geconfronteerd met chantagepogingen van buitenlandse politici, maar dat deze specifieke dreiging hem "bijzonder verbijsterde". Later werd bekend dat de EU-commissaris in kwestie Olivér Várhelyi is, commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding. De uitspraak van Várhelyi werd door velen gezien als een nauwelijks verhulde doodsbedreiging, wat leidde tot verontwaardiging in zowel Georgië als daarbuiten. Hieronder de verklaring van Várhelyi:
Context van de spanningen
De spanningen tussen Georgië en de Europese Unie draaien voornamelijk om een nieuwe wet die onlangs in Georgië werd ingevoerd. Deze "Wet op transparantie van buitenlandse invloed" verplicht NGO's de bronnen van hun inkomsten bekend te maken als meer dan 20 procent van hun financiering uit het buitenland komt. In Georgië zijn bijna 10.000 NGO's actief, veelal gefinancierd door de EU. Deze wet wordt door de EU gezien als een poging om de invloed van buitenlandse organisaties te beperken, wat heeft geleid tot wijdverspreide protesten in het land.
De protesten tegen de nieuwe wet kregen significante steun van de EU. Verschillende EU-delegaties bezochten Georgië om de demonstranten te ondersteunen. Zo sprak Michael Roth, voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken van de Duitse Bundestag, de menigte toe en prees hij hun inzet:
"Tbilisi is de ware hoofdstad van Europa, en we zijn allemaal trots op jullie. Uw strijd is onze strijd. En u kunt van ons meer verwachten dan alleen lippendienst."
Strategische belangen
De strategische ligging van Georgië speelt een cruciale rol in deze geopolitieke spanningen. Met een kleurenrevolutie in Georgië - net als in Oekraïne in 2014 - zou een tweede front tegen Rusland kunnen worden geopend. Bovendien heeft Georgië als buurland van Rusland en met toegang tot de Zwarte Zee altijd een belangrijke positie ingenomen in de ambities van westerse mogendheden. De Zwarte Zee is van groot strategisch belang vanwege de regels van het Verdrag van Montreux, dat landen aan de Zwarte Zee onbeperkte toegang verleent tot de Middellandse Zee via de Bosporus en de Dardanellen. Met de aanhoudende oorlog in Oekraïne kan Rusland dat land mogelijk de toegang tot de Zwarte Zee gaan ontzeggen. En dan wordt Georgië nog belangrijker voor het Westen.
Reacties en gevolgen
De vermeende dreiging van Várhelyi heeft niet alleen de spanningen tussen Georgië en de EU verergerd, maar ook vragen opgeroepen over de ethiek en de methoden van de Europese diplomatie. Veel Georgiërs beschouwen de EU-steun voor de protesten als een vorm van inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden, wat volgens hen in strijd is met het internationaal recht.
Critici wijzen erop dat de EU, door de protesten actief te ondersteunen en een harde lijn tegen de Georgische regering te voeren, zelf bijdraagt aan de instabiliteit in het land. "Het is ironisch dat de EU ons beschuldigt van het aanwakkeren van de situatie, terwijl zij zelf de protesten steunt", aldus een Georgische regeringsfunctionaris.
Ironisch genoeg werkt de EU, die de Georgische wet het meest bekritiseert, momenteel zelf aan een richtlijn die een registratiesysteem voor door het buitenland gefinancierde media en politieke organisaties introduceert. Dit om de macht van ‘buitenlandse invloeden’ te beperken. Shalva Papuashvili, de voorzitter van het Georgische parlement, verklaarde dat veel van de formuleringen in de Georgische wet, waar de EU zoveel kritiek op heeft, afkomstig zijn uit de ontwerprichtlijn van de Europese Commissie.
Lees meer:
De Hoop Scheffer: "NAVO ging over rode lijn in Oekraïne" (8 januari 2018)
Poetin over NAVO: "Jullie zijn naar onze grens gekomen" (28 december 2021)
NAVO wil Oekraïne versneld kunnen toelaten (12 juli 2023)
De technocratische leugenmachine van het Westen (13 december 2023)
Hoogmoed komt voor de val (31 december 2023)
Xi Jinping: 'Wereld wordt nog steeds geplaagd door mentaliteit Koude Oorlog' (17 mei 2024)
EU isoleert zichzelf met ‘Democracy Shield’
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft tijdens haar herverkiezingscampagne beloofd nieuwe capaciteiten en structuren op EU-niveau op te zetten om buitenlandse inmenging tegen te gaan. Ze noemde dit initiatief het 'European Democracy Shield' en stelde dat dit een van haar prioriteiten zou zijn als ze herkozen wordt. Dit project moet zich richten op de grootste bedreigingen van buitenlandse inmenging en manipulatie, vergelijkbaar met de Franse VIGINUM-agency tegen online inmenging.
Von der Leyen wil ook bestaande kaders versterken, zoals de handhaving van de ‘Digital Services Act’, die regels bevat om desinformatie aan te pakken, en een vervolg op de ‘AI Act’ om verspreiding van deepfakes, die destabiliserend kunnen werken tijdens verkiezingscampagnes, tegen te gaan.
Met alle goede bedoelingen wordt ook de EU in een technocratisch en totalitair systeem gerommeld, waarin persvrijheid alleen nog maar gegarandeerd kan worden voor diegene die het gewenste narratief verkondigen en waarin de vrijheid op het internet verder wordt ingeperkt.
Zoals we hierboven al schreven is het ironisch dat de EU zich wel mengt in de binnenlandse aangelegenheden van Oekraïne en Georgië, maar niet wil dat andere landen zich bemoeien met de EU. En zo isoleert de EU zichzelf van de rest van de wereld.
CBDC? Weg ermee! Amerikaans wetsvoorstel verbiedt digitale dollar
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft donderdag een wetsvoorstel aangenomen dat de Federal Reserve verbiedt een centrale bank digitale valuta (CBDC) uit te geven zonder expliciete toestemming van het Congres. Het wetsvoorstel, genaamd de CBDC Anti-Surveillance State Act, werd aangenomen met 216 stemmen voor en 192 tegen, grotendeels langs partijlijnen.
Deze stap is grotendeels symbolisch, aangezien de Fed geen plannen heeft ingediend om een CBDC uit te geven en herhaaldelijk heeft benadrukt dat zij dit niet zou doen zonder goedkeuring van het Congres. Toch hebben Republikeinen, waaronder voormalig president Trump, zorgen geuit over mogelijk misbruik van een CBDC door de overheid.
De Republikein Tom Emmer, die het wetsvoorstel heeft ontworpen, beargumenteert dat de Federal Reserve met een CBDC teveel inzage krijgt in het betalingsverkeer en dat het mogelijkheden biedt om dissidenten uit te sluiten.
Het is hoopgevend dat er ook vanuit de politiek meer weerstand komt tegen een verdere centralisering van ons geldsysteem met CBDC’s. Veel mensen willen het niet en zien er de gevaren van in. Het is dus geen uitgemaakte zaak dat CBDC’s er wereldwijd gaan komen en dat deze een succes zullen worden, zoals ook Sander Boon betoogd heeft in diverse analyses.
Lees meer:
Zeven redenen waarom CBDC’s geen succes gaan worden (9 juli 2023)
CBDC wordt geen wereldmunt bij oplopende geopolitieke spanningen (3 mei 2024)
Arno Wellens en Sander Boon over de toekomst van CBDC (18 mei 2024)
Succes Houthi's: nieuwe zeedoctrine
De recente succesvolle operaties van de Houthi-rebellen in de Rode Zee hebben de traditionele marineconcepten van Sea Control en Sea Denial op hun kop gezet. Deze concepten, die lange tijd gedomineerd werden door dure en complexe hardware zoals vliegdekschepen en onderzeeërs, worden nu uitgedaagd door het effectieve gebruik van goedkope drones, raketten en zwermboten door een niet-statelijke actor.
De Rode Zee-operaties van de Houthi's
In de afgelopen maanden hebben de Houthi-rebellen, opererend vanuit Jemen, talrijke aanvallen uitgevoerd in de Rode Zee met een combinatie van goedkope drones, raketten en kleine zwermboten. Deze aanvallen waren gericht op zowel commerciële als militaire schepen, waaronder die van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Israël. Ondanks hun beperkte middelen zijn de Houthi's erin geslaagd het maritieme verkeer aanzienlijk te verstoren en controle te krijgen over delen van de Rode Zee.
De Houthi-aanvallen hebben niet alleen de mondiale geopolitieke verhoudingen veranderd, maar hebben inmiddels ook aanzienlijke economische gevolgen voor de mondiale economie. Sommige rederijen hebben schepen omgeleid rond de zuidpunt van Afrika om de Rode Zee te vermijden, wat leidt tot hogere transportkosten en mogelijke vertragingen in wereldwijde bevoorradingsketens.
Implicaties voor de marinedoctrine
De tactieken van de Houthi's vormen een formidabele uitdaging voor traditionele marinedoctrines, die vertrouwen op de dominantie van technologisch geavanceerde vloten. Van oudsher zijn zeemachten afhankelijk van grote, dure schepen en geavanceerde apparatuur om de zee onder controle te houden en vijanden de toegang te ontzeggen. Het succes van de Houthi's toont nu echter aan dat zelfs low-tech, asymmetrische capaciteiten zeer effectief kunnen zijn tegen conventionele zeestrijdkrachten.
Relevantie van hightech platformen
Het gebruik van goedkope drones en raketten door de Houthi's benadrukt de kwetsbaarheid van de hightech marineplatformen. Geavanceerde oorlogsschepen zoals vliegdekschepen en torpedojagers, die jaren en miljarden dollars kosten om te bouwen, zijn kwetsbaar voor aanvallen van veel goedkopere onbemande systemen als drones en raketten. Deze scheve verhouding in kosten vormt nu een groot strategisch dilemma. De VS en hun bondgenoten maken bijvoorbeeld vaak gebruik van dure raketsystemen - die miljoenen dollars per stuk kosten - om de Houthi-drones neer te schieten die slechts een fractie van die prijs kosten. Dit vormt voor de VS en bondgenoten geen duurzame aanpak meer in langdurige conflicten.
Kosten besparen
De strategie van de Houthi's onderstreept het belang van kosteneffectiviteit. Om deze tactieken tegen te gaan, moeten zeemachten ze - net als de Oosterse vechtkunst - gaan omarmen en overschakelen op meer gediversifieerde operaties, waarbij kleinere, wendbaardere schepen en onbemande systemen worden ingezet die gecoördineerd kunnen opereren om zich tegen zwermen te verdedigen. Toekomstige zeemachten zullen - willen ze een overwicht kunnen creëren - een balans moeten vinden tussen investeringen in hightech systemen en betaalbare alternatieven zoals onbemande oppervlaktevoertuigen, drones en kustverdedigingssystemen. Deze balans is cruciaal voor het behouden van operationele capaciteit en effectiviteit zonder onbetaalbare kosten.
Conclusie
Technologische innovaties hebben in het verleden vaker voor forse geopolitieke verschuivingen gezorgd, zoals we ook schrijven in de derde druk van ons boek Van Goud tot Bitcoin! Het effectieve gebruik van goedkope technologie door de Houthi's tegen conventionele zeemachten heeft nu belangrijke gevolgen voor de wereldwijde marinedoctrine en de bewaking van de zeeroutes door de VS. De lessen uit de Rode Zee onderstrepen een bredere trend in moderne oorlogsvoering: de toenemende relevantie van asymmetrische tactieken en technologieën.
Lees meer:
Nieuwe raketten maken vliegdekschepen overbodig? (14 maart 2018)
Poetin's waarschuwing aan de NAVO (7 maart 2018)
Belt and Road: Handelsroutes voor een multipolaire wereldorde (28 oktober 2023)
Frank Knopers over geopolitieke gevolgen aanvallen Houthi rebellen (5 januari 2024)
Protectionisme in de VS in hogere versnelling
In onze vorige weekly schreven we al uitgebreid over de handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten en het toenemende protectionisme. De ontwikkelingen op dit gebied gaan echter zo snel dat we in deze weekly al een bevestiging krijgen van wat we vorige week schreven.
Binnen de Amerikaanse regering is nu een brede consensus ontstaan dat Chinese elektrische auto’s met internetverbinding een bedreiging kunnen vormen voor de nationale veiligheid. Senator Sherrod Brown van de Democraten heeft zelfs opgeroepen voor een totaalverbod op voertuigen en technologieën die in China zijn ontwikkeld of gebouwd.
Ook de Amerikaanse minister van Economische Zaken, Gina Raimondo, gaat al heel ver in het verdacht maken van Chinese producten. In een interview met MSNBC zei ze dat Chinese auto’s een mogelijke bedreiging kunnen vormen:
“Stel je een wereld voor waarin er miljoenen Chinese auto’s op de Amerikaanse weg zijn, die op elk moment van de dag data verzamelen over miljoenen Amerikanen en deze data terugsturen naar Beijing. Zoals ik eerder zei, stel je voor dat er 3 miljoen Chinese auto’s op de weg zijn en dat Beijing deze allemaal op hetzelfde moment kan uitzetten.“
Het wantrouwen ten aanzien van Chinese producten is veelzeggend. De Amerikaanse regering ziet deze niet alleen als bedreiging voor haar eigen industrie, ook laat het zien dat de Amerikanen niet gediend zijn van concurrentie als het gaat om afluisterpraktijken. Want op dat gebied zijn de mogelijkheden van de Amerikanen ongeëvenaard, met grote techbedrijven als Apple, Meta (Facebook & Instagram), Alphabet (Google) en Tesla. Ook is dankzij Edward Snowden bekend geworden dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA al sinds 2013 onder het PRISM programma op grote schaal gegevens verzamelt van grote Amerikaanse techbedrijven.
De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Hua Chunying, kaatst de bal dan ook meteen weer terug op X:
“Beijing kan miljoenen Chinese voertuigen op Amerikaanse wegen tegelijk uitschakelen? Herinner Raimondo eraan dat iPhones Amerikaanse producten zijn. Suggereerde ze dat iPhones, Tesla en zelfs Boeing ... geheime gegevens terugsturen naar de VS en op elk moment door Washington kunnen worden uitgeschakeld?”
Zoals de Chinese president Xi Jinping vorige week al zei wordt de wereld nog steeds geplaagd door een ‘Koude Oorlog mentaliteit’, waarin wederzijds vertrouwen en globalisering plaats heeft gemaakt voor wantrouwen en het denken in machtsblokken. Deze uitspraken van Raimondo beloven wat dat betreft weinig goeds voor de toekomst. Hoge importheffingen en mogelijk zelfs het verbieden van Chinese producten betekent immers hogere prijzen en minder innovatieve producten voor de Amerikaanse consument.
Lees meer:
De-globalisering en protectionisme bedreigen onze welvaart (19 december 2023)
Zilver maakt comeback?
De zilverprijs is in korte tijd sterk gestegen. Noteerde de koers begin deze maand nog net iets minder dan €800 per kilo, deze week tikte de prijs van het edelmetaal zelfs even de €960 aan. Dat is een stijging van ongeveer 20 procent in drie weken en ongeveer 40 procent sinds begin dit jaar. Daarmee behoort het tot de best presterende grondstoffen van dit jaar. Wat zegt dit over de zilvermarkt?
Vaak worden goud en zilver in één adem genoemd, omdat het beide edelmetalen zijn en omdat beide in het verleden de rol van geld vervulden. Toch zijn het twee verschillende soorten edelmetalen. Goud wordt primair gekocht als middel om vermogen in op te slaan, terwijl zilver ook een belangrijke industriële component heeft. Zilver is door haar eigenschappen namelijk een bijzonder nuttige en veelzijdige grondstof voor tal van producten, van zonnepanelen tot elektronica en van waterfilters tot RFID-chips.
Vaak bewegen de prijzen van deze edelmetalen in dezelfde richting, maar van tijd tot tijd kunnen de koersbewegingen ook sterk uiteenlopen. De afgelopen twintig jaar liet de zogeheten goud/zilver ratio een licht opwaartse trend zien en lag deze gemiddeld op een niveau van 68 troy ounce zilver voor één troy ounce goud. Wel waren er in deze periode grote uitschieters. Zo was zilver tijdens de vorige top van 2011 relatief duur met een ratio van 32:1, terwijl de prijs na het uitbreken van de coronacrisis met 120:1 uitzonderlijk laag was.
Op basis van deze ratio was zilver de laatste twee jaar ondergewaardeerd. Zelfs na de koersstijging van deze maand ligt de verhouding op 76:1, nog steeds hoger dan het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Dat suggereert dat de zilverprijs nog verder kan stijgen.
Wie koopt het zilver?
Deze plotselinge prijsstijging roept natuurlijk wel vragen op, want wie is er opeens zoveel zilver aan het kopen? Er zijn aanwijzingen dat er in China veel vraag is naar het edelmetaal, want als we de zilverprijs fixing in Londen naast die van Shanghai leggen komen we tot een opmerkelijk groot verschil. Op dinsdag 21 mei was de zilverprijs fixing in Londen omgerekend €935,88 per kilo, terwijl de Shanghai Silver Fix op diezelfde dag een koers van 8.422 yuan per kilo noteerde, omgerekend €1.079,63 per kilo. Dat is een verschil van meer dan €100 per kilo, waardoor het lucratief wordt om zilver vanuit westerse markten naar China te exporteren.
Een trend die we eerder al constateerden in de goudmarkt zien we nu ook bij zilver optreden, namelijk dat de prijs in toenemende mate wordt bepaald door China. Zij willen waar voor hun geld en kopen grote hoeveelheden goud en zilver, dat ze in toenemende mate uit westerse landen halen. We zouden hier een parallel kunnen trekken met de London Gold Pool, maar dan met zowel institutionele spelers (centrale banken en staatsfondsen) als particuliere beleggers.
Zo lang de prijzen van goud en zilver in China hoger blijven dan in Londen en New York blijft het edelmetaal naar het oosten stromen. Hoe langer de prijzen in ‘oost’ en ‘west’ uit elkaar blijven lopen, hoe significanter deze trend wordt. Onderstaande grafiek laat zien dat er sinds 2022 al een substantiële hoeveelheid goud (geel) en zilver (grijs) uit de kluizen van de LBMA is verdwenen. Dit is voor een deel toe te schrijven aan een daling van de voorraden van ETF’s (die hun voorraad meestal in London bewaren), maar zeer waarschijnlijk ook aan toenemende vraag naar beide edelmetalen vanuit Azië.
Is zilver interessant als belegging?
In onze modelportefeuille houden we zeker een positie in zilver aan, omdat het een interessant edelmetaal is met unieke fundamentals. Bij toenemende vraag (industrie en beleggers) en een mijnbouwproductie die amper toeneemt door gebrek aan investeringen heeft zilver zeker opwaarts potentieel. Net als koper, dat deze week een nieuw record bereikte door een combinatie van toenemende vraag, beperkt aanbod en natuurlijk speculatie.
Goud is echter een heel ander verhaal. Het opwaarts potentieel van goud zit niet in eventuele nieuwe industriële toepassingen, maar in een herwaardering van al het bovengronds aanwezige goud ten opzichte van de geldbubbel en schuldenbubbel die afgelopen decennia wereldwijd is opgeblazen. Zoals ook Jeroen Blokland suggereert in zijn column. Dit opwaarts potentieel achten wij vele malen groter en is ook de reden dat we veel goud - alleen fysiek goud, geen goudmijnen - in onze modelportefeuille aanhouden.
Lees meer:
Waarom zilver niet terug komt als geld (9 september 2014)
Lezersvraag: Waarom is goud vrijgesteld van btw en zilver niet? (9 februari 2021)
Hoe zit het nou met de krapte in de zilvermarkt? (2 mei 2021)
Video’s
Kaja Kallas: ‘We moeten Rusland opbreken’
Wie carrière wil maken in Brussel of binnen de NAVO doet er goed aan de belangen van de Verenigde Staten te behartigen. In dit videofragment spreekt de premier van Estland, Kaja Kallas, openlijk haar wens uit dat Rusland uiteenvalt in verschillende kleine landen. Een zwak en verdeeld Rusland is volgens haar minder machtig en daarmee minder bedreigend voor de rest van de wereld.
“Als je erover nadenkt… de uitbreiding van de NAVO, alle gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Wat gebeurt er als toen begin jaren ‘90 de Sovjet-Unie in elkaar was gestort. Dat zou niet per se slecht zijn geweest, een nederlaag voor Rusland is niet iets slechts. Want dan kan er eindelijk een echte verandering plaatsvinden in de samenleving. Er zijn momenteel veel verschillende landen onderdeel van Rusland. Als het meer kleine landen zouden zijn, dan is dat niet verkeerd. Dan is de grote macht veel kleiner.”
Klik hier voor het betreffende fragment uit de video, dat vorige week werd opgenomen tijdens de Lennart Mari Conferentie in Estland.
De Verenigde Staten hebben altijd belang gehad bij een verzwakt Rusland, omdat ze daardoor makkelijker hun hegemonie in stand kunnen houden. De voormalig Amerikaanse veiligheidsadviseur Zbigniew Brzeziński sprak al over het opdelen van Rusland in vijf delen en deze delen te onderwerpen aan het Westen, zodat de rijkdom aan grondstoffen beschikbaar zouden komen voor het Westen.
Een fragmentatie van Rusland in verschillende kleine landen is echter minder wenselijk, omdat het de kans op regionale conflicten en zelfs grote oorlogen kan vergroten. Het is geen toeval dat beide Wereldoorlogen in Europa begonnen en dat het Midden-Oosten bekend staat als instabiele regio.
Het fragmenteren van een groot land in een aantal kleinere landen wordt ook wel ‘balkanisering’ genoemd, een term die aan het begin van de 20e eeuw is ontstaan en die is afgeleid van de Eerste Wereldoorlog en de Balkanoorlogen die zich in de aanloop naar deze oorlog afspeelden. Na de val van het Ottomaanse rijk viel de Balkan uiteen in verschillende landen, waarvan de breuklijnen tot op vandaag zichtbaar zijn en die de aanleiding vormden tot verschillende oorlogen en conflicten.
Voor de stabiliteit in de wereld is het dus niet altijd wenselijk als een grootmacht uiteenvalt in verschillende kleine landen. Jack Matlock, de Amerikaanse ambassadeur in Rusland, sprak daar recent nog over in een interview waar we vorige week ook al naar verwezen in onze update. Hij stelde dat het uiteenvallen van de Sovjet-Unie begin jaren ‘90 niet in het belang was van de VS.
“De Verenigde Staten wilden niet dat de Sovjet-Unie uit elkaar zou vallen. Dat dit uiteindelijk toch gebeurde was een mislukking van het westerse beleid.“
Het is zorgwekkend dat Kallas, die steun heeft gekregen van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk om Jens Stoltenberg op te volgen als secretaris-generaal van de NAVO, dit soort uitspraken doet. Het getuigt van weinig realisme over de geopolitieke machtsverhoudingen in de wereld en bevestigt het idee dat om carrière te maken in Brussel of bij de NAVO, men vooral het ‘juiste’ narratief moet verkondigen.
Lees meer op Geotrendlines:
NAVO zou niet uitbreiden naar het oosten (29 december 2017)
Poetin's waarschuwing aan de NAVO (7 maart 2018)
"Europa kan zich niet verdedigen zonder de VS" (27 mei 2019)
Poetin over NAVO: "Jullie zijn naar onze grens gekomen" (28 december 2021)
NAVO wil Oekraïne versneld kunnen toelaten (12 juli 2023)
Waarom Rusland niet zal verliezen in Oekraïne (26 januari 2024)
Jeffrey Sachs over Julian Assange (Wikileaks)
De Amerikaans econoom en academicus Jeffrey Sachs deed in een recent interview met Andrew Napolitano (20 mei 2024) een aantal interessante uitspraken. We hebben hieronder een passage uitgelicht:
"We leven in een imperiale staat waar de veiligheidsdiensten - de CIA, de Nationale Veiligheidsraad, het Pentagon en de grote wapenaannemers - het buitenlands beleid bepalen.
Het Congres wordt bijna volledig gedomineerd door grote campagnebijdragen van het militair-industrieel complex.
We leven in een imperiale staat waar het buitenlands beleid niet de waarden van het Amerikaanse volk weerspiegelt. Wanneer je in zo'n staat leeft, is geheimhouding vooral noodzakelijk zodat de regering ons elke dag leugens kan vertellen.
In dergelijke omstandigheden zijn degenen die de leugens onthullen daarom de ergste vijanden - niet degenen die de leugens maken, noch degenen die de verhalen vertellen, maar, vanuit het oogpunt van de regering, degenen die de leugens onthullen.
Dat is wat Julian Assange deed en heeft gedaan, en daarom is hij 'Vijand nummer één' van de Amerikaanse regering. Omdat de Amerikaanse regering niet geïnteresseerd is in ons recht om te weten, het Eerste Amendement of de waarheid. Integendeel, het is er juist op uit dat zijn verhaal het enige verhaal is dat beschikbaar is.
Een van de punten die ik graag wil benadrukken over Julian Assange is dat we dankzij hem de echte wortels van de oorlog in Oekraïne begrijpen - dat dit een bewust door de VS verzonnen en geprovoceerde oorlog was. En dat zouden we niet weten zonder Julian Assange.
Onze huidige CIA-directeur, Bill Burns, was in 2008 onze ambassadeur in Rusland. In die hoedanigheid legde hij volledig uit waarom het beleid van de regering Bush - dat vervolgens het beleid werd van de regeringen Obama, Trump en Biden - om de NAVO uit te breiden naar Oekraïne een ramp zou worden. Hij schreef een krachtige memo die het Amerikaanse volk nooit zou hebben gezien als Julian Assange er niet was geweest.
En daarom haten ze hem.
We kennen de waarheid.
En dat is het probleem met Julian Assange: hij heeft de leugens van de Amerikaanse regering blootgelegd."
Lees meer:
Persvrijheid (14 april 2019)
Grafieken en cartoons
Tot slot delen we nog enkele grafieken en cartoons. Onderstaande grafiek is afkomstig uit een recente peiling van PEW Research, waaruit blijkt dat Amerikanen hun eigen rol in de wereld zien afnemen, terwijl ze die van China, Rusland en Iran juist zien toenemen. Dit sluit aan bij de opkomst en ondergang van wereldmachten, zoals beschreven in ons boek Van Goud tot Bitcoin!
Nog een zorgwekkende grafiek, deze is afkomstig van de Amerikaanse opiniepeiler Marist Poll. Uit een recente peiling van vorige maand blijkt dat een aanzienlijk deel (bijna de helft) van de Amerikaanse bevolking een burgeroorlog in eigen land ‘waarschijnlijk’ of zelfs ‘zeer waarschijnlijk‘ acht.
Tot slot nog een cartoon die het sentiment op de financiële markten op dit moment goed samenvat. Het is een oudje en mogelijk heeft u hem al eerder gezien, maar het is nog altijd zeer actueel met de grote goudaankopen door China de laatste tijd.
